Buczyna

Kościół p.w. MB Różańcowej

Kościół p.w. św. Bartłomieja, gotyk, bud. XVI w. Kościół św. Bartłomieja, po raz pierwszy wymieniany w źródłach historycznych w 1376 roku. W XVI wieku przeszedł w ręce protestantów. W styczniu 1654 roku przejęli go katolicy. W XVI wieku, otoczono go murem i dobudowano wieżę, zakrystię i chór. Wnętrze reprezentuje styl barokowy pochodzący z XVIII wieku. Na wiele uwagi zasługują piękny ołtarz główny, dwa ołtarze boczne, drewniana chrzcielnica oraz ambona. Jeden z najstarszych dzwonów kościoła w Buczynie pochodzi z 1494 roku.We wnętrzu kościoła wmurowane są w ścianę cztery nagrobne płyty z końca XVI i przełomu XVI i XVII wieku - opiekunów i darczyńców kościoła, z wizerunkami herbów rodów von Loss, von Lest, von Stosch, von Schauritz, von Sack i von Küttlitz.

• Tekst pochodzi z portalu Gmina Radwanice

Opis w opracowaniu Hansa Lutscha

• Grabsteine mit den Figuren der Verstorbenen in Lebensgröße für:
  l) Frau Margarete von Lest, geborene Lossin + 1582, mit einem Wickelkinde;
  2) den Ritter Georg von Lest zu Thamm + 1584; über beiden ein Flachbogenfeld mit wunderbarer Darstellung Gott Vaters, an die michelangeleske Art anklingend
  3) den Ritter H von Lest + 1594; darüber eine Halbkreisnische mit edlem, klargestalteten Relief Gott Vaters als Brustbild
  4) den Ritter Abraham Leest + 1608

Wyciąg z inwentaryzacji hrabiego Hoverdena

• 1582. Lest, Marg. v., geb. Lossin.
• 1585. Lest, Georg v., zu Tham.
• 1594. Lest, H. v.
• 1608. Lest, Abraham.

Płyty nagrobne

               

Na prawej wewnętrznej ścianie kościoła znajdują się cztery wspaniale zachowane płyty nagrobne, przedstawicieli rodziny von Lest. Patrząc na zdjęcie, od prawej znajduje się płyta mężczyzny w stroju rycerskim, następnie Margarety von Lest, Georga von Lest oraz Abrahama von Lest.

Płyta nagrobna mężczyzny z rodziny von Lest † 1594

               

               

Płyta nagrobna mężczyzny w stroju rycerskim z rodziny von Lest, zmarłego w 1594 roku. Zarówno u Lutscha jak i Hoverdena występuje z imienia jako H. Nad płytą w płycinie wyrzeźbiona postać Boga Ojca.
Jako ojczysty występuje herb rodziny von Lest, a jako macierzysty von Schauritz.

Płyta nagrobna Margarete von Lest † 1582

               

               

               

Płyta nagrobna Margarete von Lest zd. von Loss, żony Adama von Lest, zmarłej w pierwszym dniu po urodzeniu 2 grudnia 1582 roku. Postać na rękach trzyma niemowlę.
Jako ojczysty występują herby rodzin von Loss i von Sack, a jako macierzysty von Stosch.

Płyta nagrobna Georga von Lest † 1585

               

               

               

Płyta nagrobna Georga von Lest z Buczyny, zmarłego 2 maja 1585 roku w wieku 57 lat.
Hans Lutsch podaje mylną datę roczną czyli rok 1584. Hoverden podaje datę prawidłową.
Jako ojczyste występują herby rodzin von Lest i von Schauritz, a jako macierzyste von Loss i von Sack.

Płyta nagrobna Abrahama von Lest † 1608

               

               

               

Płyta nagrobna Abrahama von Lest zmarłego 7 maja 1608 roku.
Jako ojczysty występuje herb rodziny von Lest, a jako macierzyste von Loss i von Stosch.

Płyta nagrobna kobiety z rodziny von Lest † 1593

               

               

               

Płyta nagrobna NN kobiety z rodziny von Lest, zmarłej 8 kwietnia 1593 roku. Z rysunku twarzy widać iż była młodą kobietą. Płyta ta znajduje się po przeciwległej stronie, naprzeciw czterech płyt nagrobnych.
Jako ojczysty występuje herb rodziny von Lest, a jako macierzyste von Schauritz i von Ssck.

Kościół prawosławny pw. Świętego Dymitra Sołuńskiego

Parafia prawosławna w Buczynie tworzona była bezpośrednio po zakończeniu akcji „Wisła” przez przesiedleńców z terenów Łemkowszczyzny. W większości pochodzili oni z Bielicznej, Izb, Brunar, Czarnej, Klimkówki, Binczarowej i Florynki. W myśl restrykcyjnych założeń akcji wysiedleńczej deportowaną ludność rozproszono w wielu okolicznych miejscowościach. Prawosławni, którzy następnie tworzyli parafię w Buczynie zostali osiedleni m.in. w Kłębanowicach, Nowym Dworze, Nowej Kuźni, Przesiecznej, Radwanicach i Strogoborzycach. W początkowym okresie zamieszkiwali tam często w ilości 2-3 rodzin, które w krótkim czasie miały ulec polonizacji.
Pierwsze nabożeństwo w Buczynie zostało odprawione w prywatnym mieszkaniu już jesienią 1947 roku. Celebrował je ks. Dymitr Chylak [50]. W 1948 roku prawosławni mieszkańcy Buczyny otrzymali w użytkowanie kościół poewangelicki. Według wspomnień parafianina „wyglądał strasznie, całkiem zniszczony, gołe ceglane ściany i dziurawy dach, wymagał kapitalnego remontu. Wiele trzeba było wspólnej pracy, aby można było w nim bezpiecznie odprawić liturgię.
Pierwszym proboszczem parafii buczyńskiej był ks. Wiktor Masik (1947-1958), twórca i założyciel placówki. Jednocześnie pełnił on czasowo posługę religijną także w Przemkowie, Szprotawie i Polkowicach.
W okresie przeprowadzania prac remontowych i adaptacji świątyni na cerkiew prawosławną, które częściowo zakończono w 1954 roku, liturgie odprawiane były w prywatnym mieszkaniu we wsi Drożyna, następnie zostały przeniesione do budynku szkolnego w Łagoszowie Wielkim. Tam też, z inicjatywy ks. Masika miała powstać samodzielna parafia. Jednakże ze względu na trudności administracyjne nabożeństwa zostały przeniesione do Buczyny. Liturgie były celebrowane w pomieszczeniu plebanii.
Odbudowa świątyni w Buczynie została zainicjowana przez ks. Wiktora Masika oraz pierwszy Komitet Cerkiewny ze starostą Mikołajem Izbiańskim na czele. Początkowo dokonano tylko niezbędnych prac: naprawiono przeciekający dach, wprawiono szyby okienne i nowe drzwi wejściowe. Następnie po częściowym odremontowaniu plebanii w jednym z pomieszczeń urządzono prowizoryczną kapliczkę. Księgi liturgiczne i inne utensylia zostały podarowane przez inne parafie. Ikony zdobiące świątynię przynosili sami wierni. Natomiast ikony do ikonostasu wykonał ks. Alipiusz Kołodko.
Ks. Wiktor Masik zarządzał parafią do 1958 roku. Jego pogrzeb (zmarł 29 grudnia 1958 roku) zgromadził rzesze wiernych, również z okolicznych miejscowości. Ciało pierwszego proboszcza spoczęło na miejscowym cmentarzu parafialnym. Następnie funkcje proboszczów pełnili: ks. ks. Mikołaj Leszczyński (1959-1964), Konstanty Bajko (p.o. proboszcza), Grzegorz Szeryński (1964-1966), Paweł Siwec (1966-1971). W latach 1971-1975 parafię obsługiwał ks. Włodzimierz Pańkowski, którego posługę przerwał tragiczny wypadek.
Kwestią zasadniczą dla parafian była odbudowa, a następnie modernizacja uzyskanego obiektu sakralnego. Ze względu, szczególnie w pierwszym okresie, na brak pomocy państwa koszty prac ponosili w większości wierni. Sytuacja tego typu dotyczyła wszystkich parafii na Ziemiach Odzyskanych. W szczególnych przypadkach (kosztowne remonty kapitalne, mała ilość wiernych w danej parafii) przeprowadzane były zbiórki metropolitalne i diecezjalne. Korzystano również z funduszów Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Min. w 1957 roku przeznaczona została dotacja na remont cerkwi w Buczynie, a w 1963 roku ogłoszona została ogólnometropolitalna zbiórka na ten sam cel.
Długoletnim proboszczem parafii w Buczynie był ks. Bazyli Janicki (1975-1997). Dzięki dużemu zaangażowaniu wiernych już w 1976 roku przeprowadzony został remont świątyni. Prace remontowe kontynuowano również w pierwszej połowie lat 80. Odrestaurowano wnętrze, uzupełniono brakujące ikony oraz utensylia liturgiczne. Rozpoczęto także systematyczne nauczanie religii miejscowej młodzieży prawosławnej.
Praca duszpasterska wśród dzieci i młodzieży koncentrowała się przede wszystkim wokół zagadnień związanych z katechezą. Kwestia nauczania religii prawosławnej była istotna szczególnie po przymusowym przesiedleniu. Stawała się ona ważnym czynnikiem w zachowaniu własnej tożsamości. Realizowana często w trudnych warunkach, przy niesprzyjających uwarunkowaniach zewnętrznych była nośnikiem i elementem budowania nowego życia wśród najmłodszej generacji społeczności prawosławnej.
Cerkwi nie ominęły także przykre historie. Stała się ona, jak i inne prawosławne świątynie, łupem złodziei i wandali. Dokonano kradzieży m.in. kilku cennych ikon, płaszczanicy, czaszy i Ewangelii. W początkowym okresie dochodziło często do wybijania szyb w cerkwi, pojawiały się również na jej murach obraźliwe napisy.
Jesienią 1988 roku położono kamień węgielny pod nowa dzwonnicę. 8 listopada 1989 roku, w dzień patrona Cerkwi św. Dymitra Sołuńskiego, po raz pierwszy parafianie usłyszeli cerkiewne dzwony. Duże zaangażowanie w prace remontowe wnieśli Dymitr Peregrym, Hilary Biżko, Jan Adamiak, Modest Sorokanycz, Piotr Piecuszko, Aleksander Pastyrczyk i Teodor Maksymczak.
Od 1997 roku parafią zarządza ks. Piotr Sokołowski [60]. Energiczne działania nowego proboszcza umożliwiły przeprowadzenie remontu kapitalnego budynku parafialnego (m.in. wymiana pokrycia dachowego i stolarki okiennej). W części plebanii wyremontowano również salę parafialną. Dokonano także prac zabezpieczających cerkwi, zadbano o estetykę terenów należących do parafii.
Wiele utensyli liturgicznych służących w czasie nabożeństw ofiarowali sami wierni. Jan Kirda był fundatorem m.in. świeczników, panikadiła, siemoświecznika i darochranitielnicy, a Walentyna Kwoka ofiarowała prestoł.
Zasadniczym zadaniem parafian jest przeprowadzenie gruntownego remontu świątyni. W tym celu powołany został komitet remontowy (ks. Piotr Sokołowski, Jan Niemasz, Piotr Romaniak), którego celem jest przygotowanie i przeprowadzenie inwestycji. Według projektu architekta dr inż. Jerzego Uścinowicza do istniejącej cerkwi dobudowana zostanie dzwonnica, stanowiąca jednocześnie przedsionek. Całość budowli zwieńczą 2 kopuły zakończone trójramiennymi krzyżami. Zmianie ulegnie również część wewnętrzna cerkwi. Planowana jest przebudowa chóru oraz wykonanie nowego ikonostasu.
Pracę parafialną proboszcza wspiera Komitet Cerkiewny w składzie: Jan Niemasz (starosta), Piotr Romaniak (za-ca starosty) i Stefan Ryzyk (skarbnik). Funkcję psalmisty pełni Stefan Niemasz, a cerkiewników Michał Wojtowicz i Teodor Płaskoń. Chór prowadzi Halina Niemasz. Na terenie parafii prowadzona jest nauka religii w szkołach w Buczynie i Radwanicach. W roku szkolnym 2002/2003 objętych nią było 28 dzieci (13 w szkole podstawowej, 7 w gimnazjum i 8 w szkole ponadgimnazjalnej).
W skład parafii w Buczynie (liczącej ok. 50 rodzin) wchodzą wierni zamieszkali w Radwanicach, Łagoszowie Wielkim, Kłębanowicach, Nowym Dworze, Nowej Kuźni, Dobromilu i Buczynie. Parafia jest właścicielem dwóch cmentarzy znajdujących się w Łagoszowie Wielkim i Buczynie.

• Tekst pochodzi z portalu PARAFIA PRAWOSŁAWNA W BUCZYNIE